خوش بینی

«لَولَا إِذ سَمِعتُمُوه ظُنَّ المُؤمِنُون و المُؤمِناَت بأَنفُسهِم خَیرًا وقالُوا هذا
إِفک مُّبین»

چرا آنگاه که مسلمانان آن سخن دروغ را شنیدند،مردان زنان با ایمان به خودشان گمان نیک نبردند.

سورۀ مبارکه نور آیه12

بدیهی است بسیاری ازآیات قرآن شأن نزولی دارند،اما صرف نظر از شأن نزول خاص آیه،دراین آیه خداوند متعال،از آن دسته مؤمنانی مواخذه می نماید که سخن ناروایی را در باره ی مؤمن دیگری بشنود وآن سخن را باور کنندو به آن مؤمن بدبین شوند.

طبق آیه فوق،قرآن امر می فرماید که فرد مومن نسبت به برادر مومن خویش،خوش بین و خوش گمان باشد و چنانچه فرضا سخنی وهن آلود،مشکوک یا شبه آمیز علیه مومنی رواج یافت،بردیگر مومنان لازم است این سخن را غیر صحیح فرض نموده ودرصد تفحص بی مورد هم نباشند.

بر انسان عاقل و با ایمان روا نیست هرگاه کار مشکوکی از کسی دید فوراً آن شخص را بد دانسته و در مورد وی قضاوت عجولانه کند.

بلکه بالعکس،شایسته این است که امر برادر دینی خود را بر بهترین شکل ممکن خود حمل کرده و از جهاتی احتمال عقلی مثبت دهد.

مثلا:بگوید نادرستی این کار،به نظرمن است وشاید من اشتباه کنم.

به عبارتی دیگر هنگام بروز رفتار های شبه انگیز از جانب برادر دینی خود نه تنها شایسته نیست او را فوراً متهم به خطا وظلم کنیم بلکه صحیح تر این است که برایش تا جای امکان عذری آورده شود.

حضرت علی علیه السلام می فرمایند:

عذر برادرت را بپذیرو اگر عذری نداشت،عذری برایش بساز.

بحار الانوار. ج74.ص165

…مفتاح سعادت…

قبل از هرچیز برما واجب و لازمه است که توبه نماییم،سپس از گناهان کبیره وصغیره به قدر توان دوری نماییم.همواره برخود لازم بدانید مراقبه صغری وکبری ومحاسبه و مراقبه نفس به آنچه که شایسته و لازم است.منظور از مراقبه صغری،محاسبه نفس است از جهت انجام گناه وخطا،حتی ترک مستحبات وارتکاب مکروهات ومراقبه کبری،دوام ذکر وتوجه وعدم غفلت در حد امکان.سپس به دل هایتان توجه نماییدومرض هایی که در اثر گناه است را مداوا کنیدوبه وسیله استغفار،عیب های بزرگ تان را کوچک و کم کنید.تمام این خرابی ها که ازجمله آن وسواس وعدم آرامش قلب است،ازغفلت است وغفلت کمتر مرتبه اش،غفلت از اوامر الهی است و مراتب دیگر دارد که به آنها ان شاءالله نمی رسید وسبب تمام غفلات،غفلت از مرگ است وتخیل ماندن در دنیا.پس اگر میخواهبد ازجمیع ترس وهراس و وسواس ایمن باشید،دائما در فکر مرگ ورسیدن به لقاءالله تعالی باشیدواین است جوهر گرانبها و مفتاح سعادت دنیا و آخرت؛پس فکر کنید چه چیز شما را از او مانع ومشغول می کند.برای دستیابی به این مهم رعایت نکات زیر لازم است:

نکته اول: رعایت مسائل مربوط به تقلیدوانجام فرایض مهمی چون خمس و زکات.

نکته دوم: سعی در تواضع طلبی،آنقدر که روز به روزخشوع و خضوع بیشتر شود.

نکته سوم: بعد از هر نمازتسبیح صدیقه طاهره(س)وخواندن قرآن.

نکته چهارم: سجده شکر وخواندن سوره مبارکه یس بعداز نماز صبح وسوره شریفه واقعه در شب ها مواظبت برنافله شب که سبب آرامش روح میشود.

مهم ترین نکته : واما نماز شب وتعجب از کسی که میخواهد به کمال دست یابدودرحالی که برای نمازشب قیام نمی کندو ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد مگر به وسیله نماز شب.

دنیا می خواهید نماز شب بخوانید، آخرت می خواهید نماز شب بخوانید. از آن چیزها که بسیار لازم و با اهمیت است دعا برای فرج حجت (عج) در قنوت نماز شب است، بلکه در هر روز و در همه دعاها…

آیت الله سید علی قاضی

استاد اخلاق علامه طباطبایی

(برگرفته از وصیت نامه آیت الله قاضی)

امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم:

مَنْ أرادَ أنْ یَعْرِفَ کَیْفَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَاللهِ فَلْیَعْرِفْ کَیْفَ مَنْزِلَةُ اللهِ عِنْدَهُ فَإِنَّ اللهَ یُنَزِّلُ الْعَبْدَ مِثْلَ ما یُنَزِّلُ الْعَبْدُ اللهَ مِنْ نَفْسِهِ ؛

 هر کس مى خواهد بداند چه مقام و منزلتى نزد خدا دارد به منزلت خداوند نزد خود بنگرد، زیرا خدا منزلت بنده را همان گونه قرار مى دهد که بنده منزلت خدا را در دل و جان خود قرار داده است…

بحارالانوار، ج 71، ص 156، ح 74.