انسان بیدار

لا یرقبون فی مومن الٌا و لا ذمٌه و اولئک هم المعتدون (آیه ۱۰ ٬ سوره مبارکه توبه) ٬(دورافتادگان از هدایت الهی) نسبت به مردمان مومن مراعات هیچ عهد و پیمانی را نمی کنند و آنها واقعا متجاوزند.

 فارتقب انٌهم مرتقبون (آیه ۵۹ ٬ سوره مبارکه دخان) ٬ پس منتظر باش که آنها نیز منتظرند. مراقبت به معنای نگریستن و حفظ کردن است٬ سالکی که نفس خود را زیر نظر می گیرد تا از راه حق منحرف نشود اهل مراقبت است.

و راز استشهاد به آیه مذکور این است که خداوند به پیامبر(صلی الله علیه و آله)می فرماید: مادامی که دشمن چشم براه غیر خداست تا برای تو چه پیش آید. تو منتظر یاری و نصرت حق باش و بر این انتظار مداومت کن.

مراقبت سه درجه دارد:

درجه اول: مراقبتی است که سالک در سیر بسوی حق دارد یعنی در رفتار و کردار٬ خورد و خوراک٬ گفت و شنود و طاعات و عبادات چنان مراقبت می کند تا لحظه ای از دستورات شرع خارج نشود و خدا را چنان بزرگ می بیند که دیگران را فراموش می کند و خود را چنان به او نزدیک می بیند که احساس سرور و نشاط می کند.

درجه دوم: در این درجه سالک حق متعال را مراقب خود می بیند و می داند خداوند در هر حال مراقب اوست . کان الله علی کل شیء رقیبا (سوره مبارکه احزاب٬ آیه ۵۳) خداوند نسبت به همه چیز مراقب است.

شهود این مسئله مسیر او را عوض می کند اگر قبلا محرٌ ک او در اعمال صالح وعده های حق بود الان جلب رضایت خداوند است اگر قبلا بهشت مقصد او بود الان وصال حق نهایت سیر اوست به همین جهت تسلیم اوامر است و هیچگونه اعتراضی در ذهن او جای ندارد.

پاسبان حرم دل شده ام شب همه شب            تا در این پرده جز اندیشه او نگذارم   حافظ

درجه سوم: در این درجه سالک مراقب سرنوشت نخستینی است که براو رقم خورده به تعبیر دیگر مراقبت او روی مشیت و اراده الهی است و در پی آن است که بداند بروز و ظهور آیات در آفاق و انفس به چه کیفیت است و الهامات و افاضات الهی چگونه به خلق می رسد و تجلیات افعالی و صفاتی و ذاتی چگونه است و در پی رسیدن و درک نشانه های توحید است.

به هر نظر بت ما جلوه می کند لیکن         کس این کرشمه نبیند که من همی نگرم     حافظ