غیرت از دیدگاه آیات وروایات

چکيده

«غيرت» در واقع کوشش در محافظت از چيزهايي است که محافظت از آنها لازم است. غيرت يکي از شريف ترين فضائل اخلاقي است که با واژه هايي همچون عصبيت، حميت و ابا الضَّيم مترادف است که در آيات و روايات متعددي به آن پرداخته شده است.

غيرت اقسام گوناگون دارد ونبايد آن را در مسائل جنسي و ناموسي منحصر دانست؛ بلکه در مسائل ديني و ملّي و امثال آن نيز جريان دارد.

خاستگاه حقيقي اين صفت الهي در انسان، فطرت، ايمان و شجاعت است. انسان فطرتاً به گونه اي آفريده شده است که از امور مورد احترامش مانند، زن، فرزند، مقام، ثروت و امثال آن محافظت مي‌کند. البته اين دفاع گاهي پسنديده است و آن زماني است که دفاع او حق و براي حق باشد. اسلام نيز اين اصل را پذيرفته و کوشيده است تا به آن جهت الهي داده، از هوا و هوس و انگيزه هاي نادرست پاکش سازد، به همين دليل است که انسان هاي خود وارسته نه تنها نسبت به ناموس خود غيرت مي‌ورزند بلکه، هرگز حاضر نيستند به ناموس ديگران نيز تجاوز کنند.

غيرت ورزي بيجا و افراطي به سوء ظن و بد گماني منجر مي‌شود و تفريط در آن موجب سست شدن نظام خانواده و در نهايت بروز ناامني در جامعه مي‌شود و اين دو از عوامل اصلي ايجاد بي غيرتي در انسان است.

حفظ حيا و عفّت و سلامت جنسي فرد، صيانت از نهاد خانواده و سلامت معنوي جامعه از آثار غيرت فردي و اجتماعي است و اين امر تنها در سايه آگاهي و معرفت به اين ارزش الهي و پايبندي به آن تقويت مي شود.

از دست رفتن وطن و ناموس اجتماع و رها شدن خانواده از قيود صحيح اخلاقي و همچنين مورد لعن خداوند قرار گرفتن در دنيا و آخرت و عذاب درد ناک قيامت از تبعات سنگين بي غيرتي است که در دنيا و آخرت دامنگير فرد و جامعه خواهد شد.

براي درمان اين معضل بزرگ بايد شکوفا سازي غيرت، همنشيني با افراد غيرت مند و توجه به عواقب بي غيرتي را مورد توجه قرار داد.

واژگان کليدي: غيرت، حميت، عصبيت، ابی الضيم، بدعت، شبهه، ارتداد، تساهل، تسامح، مداهنه، پلوراليسم، حسد، حيا، عفت، افراط، تفريط، بي غيرتي، فطرت.

اکرم کیایی